Systemy nawadniania – z jakich elementów się składają?

Nawadnianie ogrodów, a zwłaszcza tych dużych, potrafi być bardzo czasochłonnym zajęciem, które wymaga dużo pracy. Systemy nawadniania są rozwiązaniem, które znacząco ułatwia ten obowiązek. 

Istnieje ich wiele rodzajów, które dostosowane są do wielkości terenów zielonych i potrzeb ich właścicieli. Bez znaczenia, czy wybierzesz system podlewania sterowany ręcznie, czy z wykorzystaniem automatyki – każdy z nich, jeżeli jest odpowiednio zaplanowany, pozwoli na staranne nawadnianie ogrodów. Z czego składają się systemy nawadniania?

Elementy systemów nawadniania

Automatyczne systemy nawadniania składają się z kilku elementów, które umożliwiają efektywne podlewanie ogrodów. Jednym z podstawowych części układów automatycznych są końcówki zraszające: zraszacze, mikrozraszacze i linie kroplujące. Każda z nich ma inne zastosowanie.

Zraszacze w systemach nawadniania

Wyróżnia się kilka rodzajów zraszaczy, to znaczy wynurzalne i niewynurzalne, statyczne i nieruchome oraz rotacyjne i wahadłowe :

• Zraszacze wynurzalne - Ten element umieszczany jest tuż pod ziemią, który pod wpływem ciśnienia wody wysuwa się ponad jej powierzchnię. Jego zaletą jest fakt, że gdy nie pracuje pozostaje niewidoczny, ukryty pod płaszczyzną. Są szczególnie polecane do nawadniania trawników, ponieważ nie ma ryzyka uszkodzenia ich kosiarką podczas prac pielęgnacyjnych.

• Zraszacze niewynurzalne - Odwrotnie od poprzedników, po zakończeniu nawadniania nie ukrywają się pod powierzchnią ziemi. Najczęściej stosuje się je do podlewania rabat i tych grup roślin, do których pielęgnacji nie używa się kosiarki. Zraszacze niewynurzalne montowane są na specjalnych szpilkach o wysokości około 30 cm.

• Zraszacze statyczne i ruchome - Pierwsze z nich przez cały czas pracy emitują jednakowy strumień wody, drugie zaś – nazywane również turbinowymi – wykonują obrót w trakcie nawadniania powierzchni zielonych.

Zraszacze rotacyjne i wahadłowe

Pierwszy z rodzajów podlewa teren, poruszając się w kształcie koła lub jego wycinka. W zależności od rodzaju dyszy, zasięg strumienia może obejmować kąt od 25 do 360°. Zraszacze wahadłowe zaś podlewają obszary o kształcie prostokąta lub kwadratu:

• Mikrozraszacze - To końcówki zraszające, które wykorzystuje się na niedużych obszarach, ponieważ ich zasięg jest niewielki. Z tego też powodu najczęściej stosowane są do nawadniania pojedynczych roślin. Mikrozraszacze umieszczę się tuż przy gruncie i wykorzystuje się je do podlewania flory, która nie lubi opadów wody z góry.

• Linie kroplujące - Linie kroplujące są rurami wykonanymi z polietylenu, które na całej swojej długości mają niewielkie otwory, przez które sączy się woda. Wykorzystuje się je do podlewania wąskich działek, rabat kwiatowych i żywopłotów. Linie kroplujące układa się na powierzchni ziemi i przykrywa cienką warstwą kory.

Do podlewania terenów pagórkowatych stosuje się linie kroplujące z tak zwaną kompresją spadków ciśnień. Sprawia to, że woda płynie także pod górę. Taki sposób nawadniania jest bardzo efektywny, ponieważ za jego sprawą woda dostarczana jest bezpośrednio do korzeni roślin.

Sterowniki w systemach nawadniania

Sterowniki są elementem elektronicznym, który zasilany jest energią z sieci lub baterii. Ich odpowiednie zaprojektowanie kieruje kolejnością i czasem nawadniania ogrodu w jego poszczególnych częściach. Sterowniki umożliwiają też uruchomienie podlewania tylko w wybranych sekcjach obszaru na dowolny okres, bez konieczności zmiany dotychczasowego trybu podlewania.

W zależności od liczby podlewanych sekcji sterowniki montuje się:

• bezpośrednio na zaworze – istnieje możliwość instalacji sterownika na doprowadzającym wodę do systemu zaworze, jeżeli obejmuje on cały teren i składa się z 1-2 sekcji;

• w budynku – na przykład w piwnicy lub innym miejscu wewnątrz, jeżeli sekcji jest więcej niż dwie. Wtedy też sterowanie polega na wysyłaniu sygnału ze sterownika do elektrozaworów, które otwierają lub zamykają dopływ wody w danej sekcji.

Studzienka rozdzielcza i czujniki w systemach nawadniania

Studzienka rozdzielcza jest specjalną skrzynką, w której znajdują się elektrozawory – ich liczba powinna być równa ilości sekcji. Oba elementy należy połączyć rurą z ujęciem wody. Czujniki zaś reagują na stopień wilgotności i deszczu, na przykład obfite opady. 

Stosowane są w systemach automatycznego nawadniania – są to urządzenia elektroniczne, które montowane są na zewnątrz i podłączane do sterownika poza zasięgiem zraszaczy. Dzięki czujnikom system nawadniania nie pracuje w czasie opadów i dużej wilgotności gleby.

Jak zamontować system nawadniania w ogrodzie?

Pierwszym krokiem w montażu systemu nawadniania w ogrodzie jest odpowiednie zaplanowanie rozmieszczenia jego poszczególnych elementów na całej przestrzeni.

Początkowo należy ustalić główne źródło wody – może to być przyłącze do wodociągu miejskiego, hydrofor lub przeznaczona do układu podlewającego pompa, która pobiera wodę ze studni na terenie posesji.

Kolejnym etapem planowania jest zaznaczenie na schemacie ogrodu tych miejsc, które wymagają nawadniania systemem zraszaczy oraz tych, do których podlewania można użyć systemów kroplujących podzielonych na sekcje.

Rozmieszczenie poszczególnych elementów systemu w ogrodzie

Po zaplanowaniu i rozpisaniu schematu elementów nawadniających, można przejść do rozrysowania przebiegu rur doprowadzających wodę do poszczególnych sekcji oraz rozmieszczenia poszczególnych elementów systemu w ogrodzie – zaworów lub elektrozaworów, zraszaczy, kroplowników, linii kroplujących, sterowników i innych elementów hydraulicznych.

W celu rozprowadzenia wody w ogrodzie wykorzystywane są rury polietylenowe, do których należy dobrać odpowiednią, dostosowaną do wielkości i rodzaju powierzchni liczbę złączek i trójników. Elementy te umożliwiają podłączenie urządzeń nawadniających.

Podczas montażu systemu nawadniania warto wziąć pod uwagę wydajność źródła – jeśli będzie zbyt mała, konieczne może okazać się podzielenie trawnika na oddzielnie podlewane sekcje. Jeżeli chcesz w pełni zautomatyzować system nawadniający, konieczny będzie zakup sterownika, elektrozaworów oraz czujnika wilgotności gleby.

Aby zainstalować system nawadniający w ogrodzie nie potrzeba specjalistycznych narzędzi. Wystarczy wyposażyć się w szpadel, taśmę mierniczą oraz sznurek z palikami mocującymi. Aby pociąć grube rury rozprowadzające, możesz wykorzystać piłę do metalu. 

Do cienkościennych, które stosowane są w celu doprowadzania wody do kroplowników i zraszaczy, wystarczy użyć sekatora lub nożyc do plastiku.

Przygotowanie rowków pod rury

Przygotowanie rowków pod rury jest najbardziej pracochłonną częścią budowy systemu nawadniającego. Te z nich, które zasilają system, prowadzi się do wszystkich zraszaczy, studzienek i przyłączy. 

Aby było to możliwe należy wykopać rowki o głębokości około 30 cm. Przed wykonaniem czynności należy usunąć darń z trawnika – w taki sposób, aby po instalacji można ją było wykorzystać do zakrycia wykopów.

Jeżeli planujesz instalację wynurzalnych zraszaczy, wykop powinien być głębszy, a jego dno wypełnione żwirem. Surowiec ten spełni rolę drenażu podczas chowania się o opróżniania zraszacza, a dodatkowo ułatwi regulację głębokości jego umieszczenia.

Układanie rur i podłączenie zraszaczy

Rury nawadniające i rozprowadzające wodę należy rozłożyć wzdłuż wykopów, a kolejno zamontować do nich łączniki i trójniki w miejscach rozgałęzień, a także w tam, gdzie będą się znajdować zraszacze i przyłącza. W razie konieczności rury należy skrócić do określonych rozmiarów, a po zamocowaniu trójnika uszczelnić połączenie.

Zawory spustowe należy zamontować na ślepych końcach rur, ponieważ to pozwoli pozbyć się z nich wody przed nadejściem zimy. Po zamontowaniu i podłączeniu wszystkich rur należy przepłukać system oraz sprawdzić jego szczelność. W przypadku automatycznego systemu nawadniania na początku każdej sekcji montuje się elektrozawory, które będą kierowały jego pracą.

Następnym etapem jest zamontowanie w rurach leżących na powierzchni gruntu zraszaczy i innych urządzeń, a kolejno opuszczenie ich do wykopu. Przy okazji tych czynności ocenia się działanie całego systemu, zwłaszcza rozmieszczenia zraszaczy. Po zainstalowaniu i sprawdzeniu wszystkich elementów systemu oraz teście jego wydajności, można zasypać rury.

Systemy nawadniania są wydajnym i ułatwiającym pracę sposobem podlewania różnego rodzaju ogrodów, które można dostosować do ich powierzchni oraz zapotrzebowania w wodę rosnących na obszarze roślin.

W sklepie Dropplant pomożemy Ci wybrać właściwe elementy do samodzielnego skonstruowania systemu nawadniania, a także doradzimy w doborze układu, który spełni zapotrzebowanie Twojego ogrodu – zapraszamy do kontaktu.